KADIN

Kadın…

İçine bir dünya sığabilecek bir kelime…

İki cinse ayrılıyor insanoğlu. En basit anlamda insanın dişi olanı… Bir de insanın erili var ona da erkek diyoruz. Yani öze inersek insan.

Kız, anne, kız kardeş, teyze, hala, anneanne, babaanne, eş, sevgili gibi statüsünü belirler anlamlar da kazanabiliyor bu kelime.

Aynı şekilde döllenip, aynı şekilde doğuyor bu iki cins. Doğuma kadar her şey eşit. Doğumda kültürel farklılıklara göre şekil alıyor kadının durumu. Kimi kültürlerde kız, erkek fark etmez, dünyaya yeni bir insan getirmiş olmanın sevinci paylaşılıyor, kimi kültürlerdeyse erkek doğduysa bir gurur, sevinç, kız doğduysa bir üzüntü, bir kahroluş yaşanıyor. Neden? Bu algı kültür farklılıklara göre değiştiğine göre kültürde yatıyor bu ayrılış. Kültür ne demektir’e geliyoruz ister istemez. Türk Dil Kurumu’nun tanımına göre kültür; Tarihsel, toplumsal gelişme süreci içinde yaratılan bütün maddi ve manevi değerler ile bunları yaratmada, sonraki nesillere iletmede kullanılan, insanın doğal ve toplumsal çevresine egemenliğinin ölçüsünü gösteren araçların bütünüdür. Buradan anlıyoruz ki, kültür denen olgu gelenek, görenek, din gibi araçlar kullanılarak insan eliyle yaratılıyor. İnsan yarattığına göre kadınlar ve erkeklerden oluşan bir topluluk olmalı. Bu gün kız çocuğunu sevinçle karşılayan toplumların da tarihine bakarsak oralarda da kadının pek sevinçle karşılanmadığı dönemler olmuş. Tarihin başlangıcından beri erkek iktidarını öne çıkaran bir kültür oluşumunu ancak o dönemlerde hayatta kalmak için avlanmak, savaşmak gibi kaba kuvvet isteyen işlerin erkekler tarafından yapılabilmesi olarak açıklayabiliyorum ben. Kadın evde korunması, beslenmesi gereken bir varlık durumunda. O dönemlerde yaşamalarını erkeklere bağlayan kadınlar bu kültürün oluşmasında kuralların, değerlerin belirlenmesinde hakkı erkeklere vermiş olmalı; ister istemez…

Yüzyıllar içinde yavaş yavaş değişiyor bu durum. Kadınlar da çalışıyor, üretiyor, ekonomik gücün içinde yer alıyor hatta eskilerde kimselerin aklına gelmeyecek bir şekilde ticari, siyasi, sanatsal ve bilimsel alanlarda üst mevkilerde yer almaya başlıyor. Ne şaşırtıcı, değil mi? Fiziksel kuvvetten ziyade aklın başrol oynadığı dönemlerde kadınlar arka sıralardan çıkıp ön sıralarda erkeklerle birlikte yer almaya başlıyor. Kadının aklı var mıydı? Asırlar boyu yerleşmiş, içselleştirilmiş kuralları değiştirmek için hem erkeklere hem de bazı kadınlara karşı mücadele vermek zorunda kalıyor kadınlar.

Gene TDK’ya dönelim. Kadın kelimesine baktığımızda; “erişkin dişi insan, hatun, zen” açıklamasının ardından “Analık veya ev yönetimi bakımından gereken erdemleri, becerileri olan” açıklamasıyla karşılaşıyoruz. Buna karşılık erkek kelimesine baktığımızdaysa “yetişkin adam, bay, er kişi “ açıklamasının ardından “ sözüne güvenilir, mert” ve “sert, kolay bükülmez” açıklamalarıyla karşılaşıyoruz. Başka söze gerek var mı?

Kadını kıstıran, sıkıştıran bu kültürel olguya rağmen kadın da her insan gibi, akla, mantığa, duyguya, düşünceye sahip bir varlık. Eğitim, sanat, televizyon, sosyal medya  gibi araçlar vasıtasıyla bastırılmış duygu ve düşüncelerinin milyonlarca kadın tarafından paylaşıldığını gördükçe kendi kişisel haklarına sahip çıkmaya, kendi isteklerinin peşinden koşmaya, erkekler tarafından koşullandırılmamış özgürlüğünü talep etmeye başladıkça iktidarı elde tutan erkekler erklerinin sarsıldığını hissediyorlar maalesef. Aslında sarsılan bir şey yok. Erk olarak algıladıkları şeylerin yanlış noktalarda olmasından kaynaklanıyor sadece. Yüzyıllardır elde tuttukları iktidarı kaybetmemek adına bilebildikleri tüm silahlarla mücadele ediyorlar. Gene kültüre göre değişiyor bu silahlar. İster duygusal ister fiziksel olsun şiddet olarak şekil alıyor. Hedef aynı; kadını sindirmek… Kadını sindirdikçe, eve kapadıkça, tüm diğer özellik ve becerilerini yok sayıp sadece annelik ve eşlik statüsünün içine sıkıştırdıkça ciddi anlamda ortak bir gücün, birlikte hareket edilse sahip olunabilecek mutluluğun yok edildiğini göremiyorlar mı? Hayret!

Ancak ne yapılırsa yapılsın kadınlar yükselişte! Bu çıkışı kimsenin durdurmaya gücü yetmez, yetmeyecek. Kadınların talep ettikleri sadece insan olduklarının hatırlanması ve cinsiyet ayırımcılığı yapılmadan tüm insanlar gibi eşit hak ve özgürlüğe sahip olmak. İki cinsin kendilerine has özelliklerinin birbirlerini engelleyici değil bilakis tamamlayıcı olduğunu görmek ve birbirlerine saygı duyarak birlik ve beraberlik içinde yaşamak için daha kaç kadının şiddete maruz kalması gerek? Yüzlerce, binlerce? Erkeğe, kadına saygının onları aşağıya çekmediğini, tam tersine yücelttiğini anlatabilmek için kaç yıl geçmesi gerek? Bir nesil, bir asır? Keşke bu soruların cevabı sıfır olsa…